Een alternatief voor overconsumptie
Dit manifest is onderdeel van een speculatief ontwerpproject dat heroverweegt hoe we consumeren. Het biedt een alternatief op de huidige cultuur van overconsumentisme door nieuwe ontwerpcriteria te presenteren die bijdragen aan het creëren van waardevolle relaties en tegelijkertijd de productlevensduur verlengen.
In een tijdperk van eindeloos consumentisme moeten we stilstaan bij de impact van ons gedrag en op zoek naar alternatieven. Door emotionele en persoonlijke binding, duurzame impact en sociale impact als leidraad te nemen, kunnen we een nieuwe norm stellen voor consumptie. Dit betekent bewust kiezen voor producten die duurzaam geproduceerd zijn en bijdragen aan de gemeenschap en echt iets toevoegen in ons leven. Hierdoor behouden we producten langer en draagt het bij aan een cultuur van duurzamere consumptie.
Betekenisvolle consumptie is een alternatief dat dient als een nieuw referentiepunt voor een andere soort economie. Een alternatief op het huidige, op overconsumptie. Betekenisvolle Consumptie: Not just stuff.
1. Heroverweging consumentisme
Geluk komt niet voort uit de kwantiteit van bezittingen, maar uit de kwaliteit van betekenis
We leven in een cultuur van consumentisme, waarin we alleen maar ‘kopen, kopen, kopen’ met weinig tot geen waarde. De cultuur van consumentisme is betekenisloos en ons geluk lijkt te worden bepaald door de constante aanschaf van producten en diensten.
Nooit eerder hebben we zoveel spullen gewild, bezeten en verspild. Dit consumentisme heeft een enorme ecologische voetafdruk, we verspillen schaarse grondstoffen en energie en veroorzaken veel onnodig afval (Dawn, 2020).
Het is daarom tijd om deze cultuur van consumentisme te heroverwegen en te zoeken naar meer duurzame en betekenisvolle manieren van consumeren.
2. Betekenisvolle consumptie
Betekenisvolle consumptie biedt een alternatief voor de zinloze cyclus van consumentisme. Deze benadering definieert consumptie opnieuw als een bewuste en waardevolle handeling, gericht op het opbouwen van duurzame en betekenisvolle relaties tussen consumenten en hun bezittingen.
Nooit eerder hebben we zoveel spullen gewild, bezeten en verspild
In plaats van producten te zien als wegwerpartikelen, moedigt betekenisvolle consumptie ons aan om de waarde van producten anders in te vullen. Het is een tegenbeweging tegen de cultuur van consumentisme, door te benadrukken dat geluk niet voortkomt uit de kwantiteit van bezittingen, maar juist uit de kwaliteit van betekenis (Gupta, 2019).
Door deze benadering wordt er breder gekeken dat alleen financiële waarde en dus ook naar sociale en ecologische waarden. Wat uiteindelijk niet alleen bijdraagt aan een duurzame relatie tussen consument en product, maar ook aan de verbinding tussen 'people, planet en profit' (Elkington, 1998).
3. Criteria
Om betekenisvolle consumptie te bevorderen kunnen vier criteria worden toegepast in het ontwerp(proces): emotionele binding, persoonlijke binding, duurzame impact en sociale impact.
4. Verlenging productlevensduur
Een cruciaal aspect van betekenisvolle consumptie is de verlenging van de levensduur van producten. Dit vereist een fundamentele verschuiving in hoe we producten ontwerpen, produceren en consumeren. Door producten te ontwerpen met een langere levensduur, kunnen we de impact van consumentisme op de aarde aanzienlijk verminderen.
Betekenisvolle consumptie biedt de meest effectieve strategie voor duurzame consumptie (Circular Economy Introduction, z.d.) namelijk, het delen en behouden van producten. Deze strategieën dragen bij aan een meer circulaire economie.
Dawn, E. (2020, 1 november). Pollution from E-Wastes: Planned Obsolescence – Consupollution: Pollution from consumption. https://blog.nus.edu.sg/consupollution/2020/11/01/pollution-from-e-wastes-planned-obsolescence/
Gupta, A. (2019). Meaningful Consumption: A Eudaimonic Perspective on the Consumer Pursuit of Happiness and Well-being. Dissertation. https://digitalcommons.unl.edu/businessdiss/57/
Elkington, J. (1998). Cannibals with Forks: The Triple Bottom Line of 21st Century Business.
The Ellen MacArthur Foundation (2015). Towards a Circular Economy : Business Rationale for an Accelerated Transition. Greener Management International, 97. https://doi.org/2012-04-03
